Echografie is een medische beeldvormingstechniek die gebruikmaakt van geluidsgolven om beelden van interne structuren van het lichaam te produceren. het is een niet-invasieve en veilige procedure die veel wordt gebruikt in verschillende mediche disciplines.
Point-Of-Care Ultrasound (POCUS), ook wel bed-side echo of spoedechografie genoemd, is een gefocuste vorm van echografie waarbij snel en gericht relatief simpele vragen kunnen worden beantwoord, vaak binair gesteld: is er wel of geen pericardvocht? Is er wel of geen hydronefrose? POCUS kan het diagnostisch proces aanzienlijk versnellen en therapie bijsturen, juist als deze herhaald wordt toegepast. Mede door toenemende technische ontwikkelingen, toenemende mobiliteit van apparaten (tot jaszak formaat) en het meer betaalbaar worden van deze apparaten neemt het gebruik van POCUS een vlucht.
POCUS-apparaten zijn draagbare, handheld echografiesystemen die zijn ontworpen voor direct gebruik op de plaats van zorg. Ze hebben doorgaans vereenvoudigde bedieningselementen en gebruiksvriendelijke interfaces om het gebruiksgemak te bevorderen. POCUS is uitermate geschikt voor de diagnostiek en resuscitatie van (potentieel) vitaal bedreigde patiënten en wordt dan ook al veel toegepast op de SEH door de internist acute geneeskunde en veel andere specialismen (zoals onder andere cardiologie en spoedeisende hulp).
De voordelen van point-of-care ultrasound zijn onder andere:
Het aanleren van echografie kent een aantal stappen, namelijk de initiële introductie, bekwaam worden door training, competent bevonden worden, en bekwaam blijven. Voor de initiële introductie zijn er op dit moment 2 cursussen die voldoen aan de gestelde eisen. Dit zijn de NIV Echocursus en de scholingen van DEUS: Point-of-Care Echografie Interne Geneeskunde.
Na de initiële introductie dienen er “vlieguren” gemaakt te worden. Dit betekent veel oefenen in de praktijk, onder begeleiding van een supervisor/expert, het bijwonen van diverse onderwijsmomenten en besprekingen over echo, en het opbouwen van een persoonlijk portfolio. Uiteindelijk dient dit te leiden tot bekwaam worden voor een aantal indicaties. Dit kan worden beoordeeld met specifieke EPA’s voor echografie. Tot slot dient men bekwaam te blijven door herhaaldelijke bijscholing maar vooral frequent POCUS te verrichten in de praktijk. In 2019 werd een voorstel tot landelijk curriculum voor internisten gepubliceerd in The Netherlands Journal of Medicine.