Opleidingseisen voor het aandachtsgebied Acute Geneeskunde binnen de Interne Geneeskunde.
1. Definitie van het aandachtsgebied
Het aandachtsgebied Acute Geneeskunde is het onderdeel van de interne geneeskunde dat zich richt op de opvang en stabilisatie, diagnostiek en adequate aanvang van behandeling, van patiënten met een acute presentatie van een inwendige ziekte; en op de coördinatie en logistiek van deze zorg aan meerdere patiënten gelijktijdig.
2. Omschrijving takenpakket internist met aandachtsgebied Acute Geneeskunde
De internist-acuut geneeskundige is deskundig op het gebied van de etiologie, diagnostiek en behandeling van acute geneeskundige aandoeningen. Meer specifiek beheerst de internist-acuut geneeskundige alle aspecten van de opvang, stabilisatie en eerste behandeling van acute geneeskundige problematiek, zowel op de Spoedeisende Hulp (SEH), op de verpleegafdeling als op de (spoed)polikliniek. Hij/zij kent de indicatiestelling voor het verrichten van noodzakelijke aanvullende diagnostiek, rekening houdend met urgentie en timing. Hij/zij beschikt over voldoende vaardigheden om met behulp van een generalistische differentiële-diagnostische benadering van de acuut zieke patiënt te komen tot een geïntegreerd beleidsplan (voor tenminste de eerst volgende 24 uur). Daarnaast beschikt hij/zij over ruime kennis en vaardigheden op het gebied van ALS (“advanced life support”), pijnbehandeling en toxicologie. De internist-acuut geneeskundige heeft ervaring en opleiding in de organisatie van acute zorg in de meest brede zin, zowel intra- en extramurale spoedopvang en rampengeneeskunde. De internist-acuut geneeskundige is in staat om doeltreffend samen te werken in het overgangsgebied met andere specialismen. Van de internist-acuut geneeskundige wordt een leidinggevende en/of voortrekkersrol verwacht bij de opleiding van AIOS interne geneeskunde en AIOS Spoedeisende Geneeskunde (SEG), evenals bij wetenschappelijk onderzoek. In dit verband moge worden verwezen naar de eindtermen van de opleiding Interne Geneeskunde.
3. Opleidingsprogramma
3.1 Vooropleiding
De eerste vier jaren van het opleidingstraject tot internist, inclusief de verplichte stages, dienen voltooid te zijn. Bij voorkeur zijn een stage cardiologie en longziekten gedaan. Het aandachtsgebied staat daarnaast open voor internisten met een voltooide opleiding.
3.2 Opleiding in het aandachtsgebied
3.2.1 Duur
De opleiding heeft een totale duur van 24 maanden. Hiervan wordt verplicht 20% van de tijd deelgenomen aan algemene opleidingsaspecten zoals klinische conferenties, refereerbijeenkomsten, ochtend- en avondrapporten en diensten.
3.2.2 Stage basis acute geneeskunde
Een stage van 8 maanden binnen een SEH afdeling waar ervaring wordt opgedaan met medische vaardigheden die nodig zijn bij de opvang, stabilisatie en behandeling van acute aandoeningen. Het accent ligt hierbij op uitbreiding van de vaardigheden op het gebied van de ALS principes, pijnbehandeling en toxicologie. Er wordt een begin gemaakt met vaardigheden op het gebied van patiëntenlogistiek en supervisie taken Tot deze stage behoren de dagelijkse patiëntenzorg, de ochtend- en avondbespreking en de casuïstiekbespreking. Hij/zij maakt deel uit van een acuut zorgteam, zoals het reanimatie team of spoedinterventie team van het ziekenhuis.
3.2.3 Stage algemene intensive care geneeskunde
In een vervolgstage van 3-6 maanden die (vooral) zal plaatsvinden op de intensive care dient de AIOS de principes van de diagnostiek en vervolgbehandeling van de acute ernstig zieke patiënt zich verder eigen te maken. Hij/zij dient daarbij een grotere mate van zelfstandig werken op de intensive care te ontwikkelen.
3.2.4 Toxicologie
Tijdens het aandachtsgebied worden vaardigheden verkregen op het gebied van intoxicaties en nucleaire-, biologische- en chemische rampen. Hij/ zij ontwikkelt expertise ter klinische beoordeling, adequate monitoring en behandeling van de patiënt met een intoxicatie. Kennis over farmacodynamiek en –kinetiek wordt uitgebreid.
3.2.5 Stage extramurale activiteiten/RAV (regionale ambulance vervoer) en rampengeneeskunde
Tijdens deze stage dient kennis te worden verkregen van acute presentaties van ziektebeelden in de extra-murale situatie, het transport van ernstig zieke patiënten en de logistiek van het transport. Tevens dient kennis te worden verkregen betreffende de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR). Een specifieke training in rampenopvang wordt gevolgd.
In het portfolio moet worden bijgehouden welke onderwerpen zijn gevolgd.
3.2.6 Stage aanpalende vakgebieden.
Verdieping van de kennis op het gebied van aanpalende specialismen behoort tot de mogelijkheden. Hierbij valt te denken aan cardiologie, longziekten, neurologie, anesthesie en consultatieve psychiatrie. Dit dient voornamelijk gericht te zijn op het verkrijgen van specifieke competenties zoals uitgewerkt onder ‘Toelichting bij de opleidingseisen voor het aandachtsgebied Acute Geneeskunde binnen de Interne Geneeskunde’.
3.2.7 Voortgezette stage acute geneeskunde
Tijdens deze stage van 8 maanden dient de AIOS de verworven vaardigheden integraal toe te passen en kan hij/zij zelfstandig functioneren. De internist in opleiding heeft te allen tijde het overzicht over de op de SEH-afdeling aanwezige patiënten. Hij/zij bewaakt de voortgang van het diagnostische proces. Er is kennis van het triagesysteem. Daarnaast is er aandacht voor de logistieke aspecten van de spoedeisende geneeskunde en dienen eveneens aanvullende kennis en ervaring in managementvaardigheden te worden verkregen. Supervisie taken worden verder ontwikkeld.
3.2.8 Klinisch wetenschappelijk onderzoek en onderwijs
Gedurende de gehele periode van het opleidingsprogramma dient aandacht te worden besteed aan de interpretatie van klinisch-wetenschappelijk onderzoek in de acute geneeskunde. De internist-acuut geneeskundige in opleiding dient een artikel te schrijven of een voordracht te houden over een onderwerp uit het aandachtsgebied. Het cursorisch onderwijs zoals georganiseerd door de Sectie Acute Geneeskunde dient te worden gevolgd. Daarnaast moet gedurende de opleiding minimaal 40 uur geaccrediteerd ‘acute geneeskunde’ onderwijs worden genoten.
Supervisie taken worden aangeleerd door het geven van supervisie op de SEH aan AIOS interne, AIOS SEG en huisartsen in opleiding. Dit verloopt via het model van getrapte supervisie onder leiding van de internist/opleider.
Nota bene: de programmaonderdelen zoals hierboven beschreven kunnen worden gesplitst of gecombineerd, mits de duur en relatieve zwaarte overeenkomen met het hierboven gestelde en het programma in een aaneengesloten periode wordt afgewerkt. Hiervan is echter uitgezonderd de stage sub 3.2.7, die aan het einde van de opleiding en in principe ononderbroken dient te worden gevolgd.